paulz

Coachen is communiceren

Een goede coach maakt gebruik van zichzelf

auteur: Loek Oudeman

Prestaties van sporters of teams worden voor een groot deel

bepaald door de manier waarop een coach communiceert.

De coach heeft daarbij slechts één doel voor ogen: zijn sporters of team zo goed mogelijk laten presteren. Dat die prestatie voor een groot deel wordt bepaald door de manier waarop hijzelf als coach communiceert, is hij zich vaak niet of onvoldoende bewust.

Je bent pas een coach,’ stelt Murphy, ‘als je weet hoe je de boodschap moet verpakken, als je je kunt inleven in en aansluiten bij de belevingswereld van de sporter. Als je hebt geleerd te vragen en te luisteren, je de sporter zelf naar oplossingen laat zoeken en zijn eigen kwaliteit laat ontdekken door inzicht te krijgen in zijn eigen stijl. […] Je doet het werk met taal, met woorden, maar ook met intonatie, en met lichaamstaal. Het non-verbale en je toonsoort zijn negentig procent van je communicatie

Je moet vooral congruent zijn. Wat je zegt, moet in woord en gebaar hetzelfde zijn. De kracht van

de boodschap neemt met vijftig procent af, als die detoneert met de lichaamstaal.

Zoals Murphy het verwoordt, dient een coach vooral thuis te zijn in mentale processen, voordat hij

zich (met recht) een coach mag noemen. Hij treedt daarmee in de rol van communicator, volgens

Murphy ‘de voornaamste rol van een coach’. Volgens ons is een goede coach iemand die ook en vooral mensen op een specifieke manier benadert. Of ga je ervan uit dat iedereen uniek is en alle mogelijkheden heeft om zichzelf verder te ontwikkelen? Het bijzondere effect van deze laatste benadering is dat de persoon in kwestie zich ‘voor vol’ aangezien voelt, zich erkend en gewaardeerd weet en hierdoor alleen al beter gaat presteren, zonder dat je ook maar één woord hebt gesproken. Dat hoeft ook niet, want je communiceert die boodschap op een grotendeels non-verbale manier. Wij gaan ervan uit dat slechts onder deze voorwaarde optimale samenwerking en communicatie mogelijk is. Deze manier van kijken hebben wij onze mensvisie genoemd.

Een goede coach maakt dus gebruik van

zichzelf. Hij is in feite zijn eigen instrument. Degene die wordt gecoacht, met wie de coach dus

communiceert, komt hierdoor - als het goed is - in verbinding met zijn eigen unieke potentieel en

kracht. Communiceren betekent in wezen ook niets anders dan ‘in verbinding staan met’. Kortom,

de coach communiceert met zichzelf, met de sporter en helpt deze om zelf in verbinding te komen

met zijn kwaliteiten om zo tot betere prestaties te komen.

Ook voor coachen geldt: oefening baart kunst!

Coachvaardigheden op het vlak van communicatie

Hieronder wordt puntsgewijs een aantal van de belangrijkste vaardigheden van de coach als

communicator aangegeven. In zijn algemeenheid geldt dat een ontwikkelingsproces (van jezelf

en/of de ander) in gang wordt gezet door het stellen van vragen.

1. Luisteren

Een goede coach verbindt zich met zijn sporters door te luisteren en niet door direct een eigen

oplossing aan te dragen, zijn mening te geven, te argumenteren of te adviseren. Hij zal niet

proberen iets te horen wat hijzelf graag wil of wat hij denkt dat er zal komen.

2. Inleven

Dit is de vaardigheid (ook wel empathie genoemd) om je letterlijk in te leven in de persoon

tegenover je. Dit doe je door in te voelen. Wanneer iemand je een verhaal vertelt dan kun je daar aan iets beleven, zoals vreugde, boosheid of verdriet. Een goede coach heeft innerlijk ruimte voor de

ander. Hij is niet ‘vol van zichzelf’, maar staat open voor het unieke ontwikkelingsproces van de

sporter die hij coacht, en hij is in staat met hem mee te bewegen.

3. Spiegelen

Dit is het vermogen om feedback te geven. Als coach geef je terug wat je de ander hoort zeggen, wat

je hem ziet doen en wat je daar zelf bij voelt. De feitelijke waarnemingen en het eigen gevoel van de

coach fungeren als signalen (instrumenten) die hij kan gebruiken bij het coachen, met als doel de

prestatie van zijn sporters te helpen verbeteren. Hij is zich in relatie tot zijn sporters hierbij zeer

bewust van het gebruik van zijn stem (intonatie, toonhoogte en volume) en de taal die zijn lichaam

spreekt.

Hoe?

Oefen jezelf in het feitelijk teruggeven aan je sporters wat je daadwerkelijk hebt waargenomen.

Interpreteer niet. Ga steeds voor jezelf na waar je de grens overschrijdt tussen feitelijke waarneming

en interpretatie. De uitdaging zit hem in het feit dat je je bewust wordt van die grens en hoe

gemakkelijk je die overschrijdt. Door je hierin te oefenen, verloopt de communicatie met je sporters

beter. Communiceer ook je eigen gevoel. Vaak werkt dit laatste confronterend, ontwapenend en

ondersteunend. Gevoel bedriegt nooit!

4. Afstandelijk betrokken zijn

Dit is de vaardigheid om tegelijkertijd afstandelijk en toch ook betrokken te zijn. Het betekent jezelf

inleven in de ander, die betrokkenheid ook tonen, maar niet zo ver gaan dat je de

verantwoordelijkheid als het ware van die ander gaat overnemen en je bijvoorbeeld vanuit je

achtergrond als ex-sporter gaat gedragen alsof jij wel weet wat het beste voor hem of haar is.

Hoe?

Ook hier geldt weer: stel jezelf een vraag. Bijvoorbeeld: hoe werkt afstandelijk betrokken zijn bij jou?

Wat zie je jezelf doen in relatie tot je pupil of je team? Weet jij vaak wel wat goed is voor hem of

haar? In welke mate ben jij als coach geneigd dingen voor te zeggen, voor te kauwen? Hoe bewaar jij

de juiste afstand? Hoe toon jij betrokkenheid?

5. Vragen stellen

Dit is de vaardigheid om de juiste vraag op het juiste moment in de juiste bewoordingen te stellen.

Ervan uitgaande dat ieder mens uniek is en kwaliteiten heeft, houdt dit tevens in dat deze mens als

het ware de antwoorden al bij zich draagt. Hij of zij heeft vaak alleen hulp nodig bij het vinden van

die antwoorden. Als coach stel jij de vragen en je sporter geeft de antwoorden. Dit is heel iets anders dan ongevraagd eigen oplossingen aandragen of de antwoorden voor hem of haar bedenken.

Een goede coach daagt de sporter uit en ondersteunt hem bij het zelf vinden van de antwoorden die

hem vervolgens zullen helpen om beter te presteren.

Hoe?

Stel een vraag en kijk naar het effect! Welke woorden gebruik je en bij wie? Wat maakt dat je

boodschap soms wel en soms niet overkomt?

W I N N E R S N E V E R Q U I T

Als je verliest dan zit er maar een ding op, een nieuwe weg vinden naar je te bereiken doel. Zorg dat je leert van je verlies en gebruik het om een nieuwe weg te vinden naar je doel. Niet leren betekent opnieuw verlies en dat betekent dat je zal blijven waar je bent en niet vooruit kan kijken. Ik denk dat het zeer belangrijk is dat wij als coaches onze sport gebruiken als een gereedschap om de spelers die we coachen te leren dat je in het leven hard moet werken om je doelen te bereiken. En dat je je tijdens dit proces begeeft in een berglandschap met vele pieken en dalen van verschillend formaat. Als je deze overwint zal je uiteindelijk je doel bereiken, maar ook weer aan het begin staan van een nieuw berglandschap met vele pieken en dalen. En weet.....dat het leven bestaat uit hele mooie berglandschappen.

Communicatie tussen coach en speler.....

Er zijn 5 niveaus van communicatie die een coach kan gebruiken in de omgang met zijn spelers.

1. Conversatie

In deze manier van communiceren gaat het om geven en nemen, waardoor je de speler beter leert kennen en de speler jou. Je laat hier zien dat je echt om je spelers geeft. Deze manier van communiceren moet je als coach het meest inzetten.

2. Aanmoediging

Gebruik hier een geanimeerde en enthousiast stemgeluid. Gebruik deze vorm zoveel mogelijk en richt je daarbij echt op het (bereikte) doel, en niet alleen maar om stoom af te blazen. Blijf realistisch.

3. Instructie

Gebruik een licht geanimeerd stemgeluid als je je spelers instructies geeft om een betere speler te worden. Deze vorm van communicatie zal het meest gebruikt worden tijdens de trainingen of in verschillende 1on1 situaties.

4. Correctie

De stem zal hier een beetje meer overheersend en geanimeerd zijn dan in andere situaties. Dit zal vooral gebruikt worden in belangrijke situaties en situaties waarin fouten moeten worden geëlimineerd. Gebruik deze vorm alleen als het echt nodig is. Gebruik je dit te vaak dan zullen de spelers je niet meer serieus nemen en kan je ze dus niet meer motiveren om beter te worden.

5. Ga door het lint

Deze vorm gebruik je om de spelers te laten weten dat ze een lijn hebben overschreden als het gaat over inzet, uitvoering en gedrag. De spelers moeten weten dat er bepaalde zaken zijn waar je zeer veel waarde aan hecht. Zorg er wel altijd voor dat je deze vorm wel met een positief doel inzet. Gebruik het niet alleen om even lekker door het lint te gaan, dan heeft het op den duur geen effect.

--------------------------------------------------------------------------------------------

Waarom moelijk doen.....

Waarom moeilijk doen als het makkelijk kan. Veel spelers bij de Australian Open nemen een hoge return vol uit de lucht, dit terwijl het veel makkelijker is om de bal eerst te laten stuiteren. Moeilijk doen heeft vaak meer uitstraling dan makkelijk doen. En weet .....dat ieder mens een natuurlijke drang heeft om naam te maken en zich te laten zien.

Zelfvertrouwen.....

Zelfvertrouwen hebben, betekent ook dat je niet bang bent om fouten te maken. En als men uiteindlijk het zelfvertrouwen wil vergroten is het natuurlijk een must om fouten te maken. En weet .....dat alleen door het maken van fouten men zich als persoon kan ontwikkelen.

Bewust fouten maken en ............

Als men bewust fouten maakt en deze probeert goed te praten, dan is men puur en alleen bezig met zichzelf. Men heeft absoluut geen empatie met de buitenwereld. Alles draait om ik. Dit soort mensen houden uiteindelijk alleen zichzelf voor de gek. En weet.....dat je mensen met deze instelling nooit binnen je team moet laten functioneren.

De Motivatie van het moeten......

De motivatie van het moeten is voor veel mensen een perfecte vorm van motivatie. Dus dat van uitstel afstel komt is totale onzin. Als je namelijk een handeling uitsteld, kom je vanzelf bij het punt van moeten en dan ben je vaak veel gemotiveerder dan wanneer je weet dat je de handeling nog uit kan stellen. En weet.....dat een deadline veel mensen helpt om alles uit zichzelf te halen, en dat we dus beter ons best doen en een beter eindresultaat neerzetten.

Discipline helpt ontwikkelen.....

Discipline is voor veel mensen een vervelend begrip. Maar het betekent eigenlijk niets meer dan het nakomen van gemaakte afspraken. En weet.....dat als er discipline is binnen een team, men beter met elkaar kan samenwerken en er veel minder ruis zal zijn in de vorm van irritaties. Waardoor een team zich sneller zal ontwikkelen.

Ontwikkel je sterke punten.....

Kijk naar iemands sterke punten en help die te ontwikkelen. Focus niet alleen op de zwakke punten. Maak van een 4 geen 6, maar maakt van die 8 een 10. Help iemand werken aan zijn sterke punten en die nog sterker te maken. En weet.....dat als je mensen helpt met het ontwikkelen van zijn of haar sterke punten, je jezelf ook ontwikkeld.